رسانه خانۀ زیست شناسی

کروموزوم X , Y

۱۷ خرداد ۱۴۰۰
زمان مطالعه: ۲ دقیقه

کروموزوم X , Y

"برگرفته از صفحه اینستاگرامی انجمن علمی دانشجویی خانه زیست شناسی"
 
دنیای علم رو با اطلاعات مختصر و جالبی از کروموزوم های ١ تا ٢٣، که حتی اگه تکراری هم باشه براتون جذابیت داشته باشه، آغاز میکنیم...
 
از کروموزوم های جنسی X و Y شروع میکنیم تا برسیم به کروموزوم شماره یک.و اما کروموزوم Y؛

همونطور که میدونید کروموزوم Y یکی از دو کروموزومهایی هست که در اکثر پستانداران و از جمله انسان، کار تعیین جنسیت رو به عهده داره. در پستانداران، این کروموزوم حاوی ژن SRY هست که باعث ایجاد بیضه ها می‌شه.

"کروموزوم Y" در انسان از حدود ۶۰،۰۰۰،۰۰۰ جفت باز تشکیل شده‌. DNA در کروموزوم y از پدر به پسر منتقل میشه و از این نظر نقش متمایزی رو بازی میکنه.
 
"کروموزوم Y" دارای بخش کوچکی از ژنهاست که جنسیت رو تعیین می کنند اما آن طور که به نظر می رسه پایدار نیست.  در واقع اگه "کروموزوم Y"رو در طول تکامل مورد بررسی قرار بدیم  می تونیم کاهش چشمگیری رو در اون  ببینیم. پس بنابراین، آیا ممکنه  روزی کاملا از بین بره؟! و اگه چنین اتفاقی رخ  بده  چه تاثیری بر روی انسان ها میذاره!؟
 
 مقاله ای که به تازگی در مجله Natureبه چاپ رسیده بیان می کنه  که از میان رفتن این کروموزوم تثبیت شده هست !! قضیه از این قراره که انسان ها مانند بقیه  پستانداران دارای کروموزوم های جنسی هستند.  زن ها دارای دو کپی از یک کروموزوم با اندازه متوسط به نام X هستند واین در حالیه که مردها  دارای یک X و یک  Y کوچک هستند. کروموزوم X حاوی حدود ۱۶۰۰ ژن با عملکرد های متفاوت است. اما کروموزوم Y تعداد ژن های بسیار کمی داره (حدود ۵۰ ژن)، که تنها ۲۷ مورد از آنها در ناحیه اختصاصی مرد بر روی این کروموزوم قرار گرفته اند.

بسیاری از این ژنها با تعداد کپی زیاد وجود دارند و تعداد زیادی هم غیر فعالند  و در میان حلقه های بزرگ DNA قرار گرفته اند.  بیشتر طول "کروموزوم Y" از DNA ناکارآمدِ تکراری تشکیل شده، در نتیجه Y انسانی دارای تمام شواهد مورد نیاز برای یک کروموزوم در حال از میان رفتن هست. این در حالیه که Y باید دارای ژنی باشه که مردانگی را مشخص کنه، زیرا افراد XXY مرد بوده و افراد XO با یک X و بدون Y زن  هستند. ما می دانیم که در هفته دوازدهم جنین انسانی XY، بیضه ها، که مسئول ترشح هورمون های مردانه برای به وجود آمدن جنس نر هستند، شکل می گیرند.

 


مطالب مرتبط

برای اطلاع از دوره های جدید عضو خبرنامه شوید.